Verjaardag

Verjaardagen

Een verjaardag zou een feestje moeten zijn. Maar verjaardagen zijn voor mijn oma geen feestje meer; het is voor haar continu geconfronteerd worden met haar onvermogen om te plannen en te organiseren.

De zondag voor mijn verjaardag

De zondag voor mijn verjaardag bezoek ik oma; mijn verjaardag is op dinsdag. Omdat ik oma op woensdag altijd ophaal voor het eten, ben ik niet van plan om ook op mijn verjaardag haar te bezoeken of op te halen. Omdat ik gisteren na een week vakantie ben geland op Schiphol, ben ik vandaag meteen naar oma gegaan. Ik heb haar gemist. Terwijl ik tegenover haar zit, mis ik haar nog steeds. Er blijft zo weinig over van de oma zoals ik haar ken.

Die zondag probeer ik oma uit te leggen dat ik haar niet kom ophalen of bezoeken die dinsdag. “Maar dinsdag haal je me toch nooit, Toosje?” zegt oma. “Dat klopt, oma, maar dan ben ik jarig en de dag erna kom ik langs.” Ik zie de teleurstelling over haar gezicht trekken als ze aan mij vraagt of ze mij dan niet ziet op mijn verjaardag. Ik probeer opnieuw uit te leggen dat het dan wel een beetje te veel wordt in één week om langs te komen.

Die maandag vraagt mijn zusje of ik zin heb om te gaan lunchen op mijn verjaardag. Ja hoor, leuk! Mijn moeder gaat ook mee. Nou, laten we oma dan ook maar ophalen, zeg ik. Ik heb haar teleurgestelde blik nog vers in mijn geheugen zitten. Dus zo spreken we het af voor morgen.

Dinsdag, mijn verjaardag

Oma belt al vroeg. Vrolijk hoor ik ‘lang zal ze leven, lang zal ze leven’ vanaf de achtergrond. Het koor bestaat uit zorgmedewerkers en andere bewoners die samen met oma voor mij zingen. Ik weet hoe moeilijk het is voor oma om op de juiste dagen verjaardagen te onthouden, en het raakt me dat het haar gelukt is. Ik weet ook hoeveel moeite dit haar heeft gekost.

Als we oma ophalen voor de lunch, loop ik naar binnen, en ze zit al klaar bij de receptie. Ze feliciteert me niet, maar dat heeft ze natuurlijk vanmorgen al gedaan. Ik installeer oma op de achterbank van de auto naast mijn moeder. Zelf zit ik voorin naast mijn zusje, die rijdt. Daar geeft mijn moeder het verjaardagscadeau van oma voor mij aan oma, zodat ze dat zelf kan geven. “Voor mij?” vraagt oma. “Nee, voor je kleindochter,” antwoordt mijn moeder.

Vervolgens wil oma het cadeau aan mijn zusje geven. Maar die zegt: “ik ben niet jarig oma”. Ze kijkt verschrikt naar mij: “ben ik je verjaardag vergeten?” vraagt ze, “nee hoor oma, je hebt me vanmorgen nog gebeld om mij te feliciteren”.

Tijdens de lunch wordt er niet meer aan de verjaardag gedacht. Oma vindt het gewoon gezellig om met ons te lunchen en er even uit te zijn. Als ik haar terugbreng naar de huiskamer, zitten er een paar zorgmedewerkers met elkaar te overleggen; het zijn dezelfde die ik vanmorgen door de telefoon heb horen zingen. “Gefeliciteerd,” roepen ze als ik met oma binnenkom. Oma vraagt verbaasd: “Wie is er jarig?”

De vrijdag na mijn verjaardag

De telefoon gaat. Oma. Ik had gezegd dat ik vrijdag langs zou komen, maar vraag me af of ze daarvoor belt. Het gesprek gaat als volgt:

“Met je oma, ben ik jou vergeten?”
“Dat denk ik niet, oma, want je belt me nu.”
“Ik bedoel je verjaardag, ben jij jarig vandaag?”
“Nee, ik was dinsdag jarig, oma.”
“Oh, dan ben ik het vergeten.”
“Nee hoor, ik heb hier een mooie kaart van je liggen en we zijn gaan lunchen.”
“Oh, dus ik heb wel aan je gedacht?”
“Ja, natuurlijk, oma, jij kunt mij toch niet zomaar vergeten.”
“Nee, daarom vond ik het ook al zo raar, ik lag er vannacht wakker van en wilde je dan vanmorgen bellen, en net dacht ik dat ik je nog niet gebeld had.”
“Nou, het is goed gekomen, oma.”
“Ja, nu kan ik met een gerust hart verder met vandaag.”
“Ik kom je straks wel even opzoeken.”
“Is goed, Toosje, gezellig, tot straks!”

Dit raakt… Als oma ophangt, staan de tranen in mijn ogen. Ik word hier zo verdrietig van. De liefde voor mij en de kwetsbaarheid van het vergeten komen nu zo duidelijk naar voren. Oma is bang dat ze mij vergeet en dat ze daarmee mij kwetst of tekortdoet. Ze doet zo hard haar best om grip te houden. En ik gun haar zo die rust en zelfvertrouwen. Het wordt haar allemaal afgenomen door die rot dementie.

En deze week wordt voor mij ook maar weer eens duidelijk wat alle moeite die het oma kost betekent. Al die moeite om mijn verjaardag niet te vergeten, om mij niet te vergeten. De hoeveelheid liefde van oma voor mij, die niet kan verdwijnen door die rottige dementie.

---

Blog Oma vanNoes

Wat leuk dat je mijn blog gevonden hebt! Ik ben met dit blog gestart om meer bewustzijn rondom het leven met dementie te creëren. Voor mijn oma is het belangrijk om haar zelfstandigheid en regie te kunnen behouden. Sinds oma in het verpleeghuis woont lijkt dit een grotere uitdaging te zijn geworden. Voor oma zelf, maar ook voor ons als betrokken familie. In mijn blogs ga ik in op gebeurtenissen, de bijhorende emoties maar ook wet- en regelgeving. Want hoe is de dementiezorg nu eigenlijk geregeld in Nederland? En waarom doen wij met elkaar wat wij doen? Wil je meer over mij te weten komen? Op deze pagina stel ik mijzelf voor. Meer over mijn redenen om te schrijven en over mijn oma zelf vindt je hier.