Terugblik vanNoes
Terugblik: Oma vanNoes
Het is tijd voor een terugblik. 31 maart 2023 ging mijn allereerste blogbericht online. In mijn blog over oma vertel ik over mijn band met haar, over hoe Alzheimer oma’s en ons leven dagelijks beïnvloedt en over het wonen in het verpleeghuis. Vooral dit laatste heeft veel aandacht gekregen. Ik deel mijn ervaringen en inzichten.
Oma verhuisde in november 2022 naar het verpleeghuis, en dat verliep niet erg soepel. Het was (en is) een zoektocht om alles zo goed mogelijk te organiseren voor oma. Ik ben me nog bewuster geworden van het feit dat het werken met mensen met dementie als professie en het zorgen voor een naaste met dementie twee totaal verschillende dingen zijn. Het heeft mijn manier van zorg verlenen veranderd.
Mijn doel met deze blog is om meer bewustzijn te creëren in Nederland, om de mens achter zijn ziekte te (gaan) zien en familie betrokken te laten blijven bij de zorg. Ook wil ik anderen helpen omgaan met alle persoonlijke emoties die naar voren komen bij een proces zoals het onze. Met toestemming van oma mag ik haar en onze ervaringen delen. In dit artikel geef ik een terugblik op de blog ‘Oma vanNoes.
Pauze
Aan het begin van deze zomer nam een pauze van oma om wat afstand te creëren en weer in mijn rol als kleindochter te komen. Ik vond dat heel moeilijk om te doen, maar het heeft gewerkt. Er gebeurde iets moois, waardoor ik me weer even kleindochter kon voelen in plaats van mantelzorger.
Op een warme, zonnige, tropische zondagmiddag in juni ging mijn telefoon: oma belde. Meteen gingen er allerlei gedachten door mij heen: Wat zou er aan de hand zijn? Wat heeft ze nodig? Wat kan ik voor haar doen? “Hoi oma”, nam ik op. “Hoi Toosje”, hoorde ik aan de andere kant van de lijn. Ze belde om te vragen hoe het met mij gaat en of ik wel wat leuks aan het doen was met dat mooie weer. “Je zit zeker op de boot?” vroeg ze. “Ja dat klopt oma, ik ben lekker op het water.” “Nou Noes dat doe je goed, wel van genieten hoor! Ik heb lekker gewandeld en het was gezellig” vertelde oma. Ze wenste mij nog veel plezier en hing toen op.
Ze vroeg om niks, er waren geen problemen, ze had niets nodig. Behalve even een gezellig praatje met mij, haar kleindochter. Nadat ze had opgehangen, stroomden de tranen over mijn wangen. Het raakt me om deze glimp van mijn oma opnieuw te mogen ervaren. Ik denk dat het wel meer dan een jaar geleden is dat ik zo’n telefoontje van haar kreeg. Ik koester de momenten waarop het haar lukt om deze stukjes van de oma die ik zo mis te laten zien.
Verhuizen
Oma is in november 2022 verhuisd naar het verpleeghuis. Dat noemen ze ‘inhuizen’, ik vond (en vind) het maar een raar woord. Mijn allereerste blog gaat over deze verhuizing [LINK: Inhuizen]. Het gaat over hoe oma thuis aan het overleven was, over de gaten in haar geheugen en hoe dit haar dagelijks leven heeft beïnvloed.
Met deze verhuizing is er veel veranderd. Niet alleen voor oma, maar ook voor ons als mantelzorgers. In de blog “Mantelzorger” beschrijf ik hoe wij de zorg en begeleiding voor oma thuis hadden georganiseerd, maar ook wat het betekent om mantelzorger te zijn. De blog die daarna volgde gaat over “Mantelzorgen in het verpleeghuis“. Mijn oma en ik hadden een woensdagavond gewoonte, dan kwam ik naar haar toe om samen te koken en eten. Deze gewoonte hebben we voortgezet het verpleeghuis en dat liep uit op een fiasco. Het koken was van ons tweeën en de dynamiek op een gezamenlijke huiskamer is totaal anders, waardoor we uit balans raakten.
Niet makkelijk
De verhuizing naar het verpleeghuis heeft eigenlijk alles uit balans gebracht. Dat was niet makkelijk voor oma en ook niet voor ons. Ik heb geprobeerd om alles zoveel mogelijk bij het oude te houden voor oma. Voor mensen met dementie is het hebben van een vaste structuur heel belangrijk, het biedt houvast. Oma had haar eigen vaste structuur voordat ze verhuisde. Wanneer ik een keer niet kon komen of afweek van het gebruikelijke voor oma, dan kon ik mij daar flink schuldig over voelen. En nog steeds ervaar ik op momenten dit schuldgevoel.
Wat ook niet makkelijk was voor oma en voor ons, was wennen aan de gewoontes van het verpleeghuis. Ik ben er nog steeds niet aan gewend. Als familie zie je het liefst dat het huis en de zorg zich aanpassen aan oma. Er zijn bepaalde verwachtingen, maar in de praktijk werkt het nou eenmaal niet zo.
Wonen in het verpleeghuis betekent onder andere dat oma geen eigen sleutel meer heeft van de voordeur. Het betekent tegengehouden worden door onbekende receptionisten als oma naar buiten wil voor een wandeling. De allereerste keer dat ik oma ’s avonds ‘thuis’ bracht in het verpleeghuis, moesten we aanbellen om binnen te komen. Dat was een vreemde gewaarwording. Ook de bejegening vanuit het personeel en een kennismaking met de wet- en regelgeving rondom die gesloten deur was even wennen. Ik schrijf hier ook over in de blog “Oma Kwijt”.
Nieuwe inzichten
Het aller moeilijkste vond ik om het gedrag van mijn oma te zien veranderen. Oma had geen sleutel van sommige deuren en moet haar sanitair gaan delen. Ze raakte haar grip kwijt door het verlies van haar eigen regie. Haar gebrek aan privacy speelde daar ook een rol in.
Zelfs ik kon mij opgesloten voelen wanneer ik bij mijn oma op bezoek was. Terwijl de Wet Zorg en Dwang juist zou moeten voorkomen dat er onvrijwillige zorg wordt ingezet, werd oma onnodig toegang tot ruimtes ontzegd. Volgens de wet zouden de deuren van verpleeghuizen open moeten zijn, tenzij dat voor de betreffende bewoner onveilig is. Dat is opgenomen in de (nieuwe) Wet Zorg en Dwang. Meer uitleg over de inhoud van deze wet vindt je in mijn blog hierover.
Ook hebben we kennisgemaakt met het handelen bij besmettelijke virussen. Zoals het NORO-virus. Hierdoor deed ik nieuwe inzichten op. Eerder schreef ik al dat omgaan met iemand met dementie als professionele kracht echt iets heel anders is dan wanneer een naaste dit heeft. Waar ik voorheen vanuit mijn rol als medewerker in de zorg en welzijn vooral het stoppen van het NORO-virus als belangrijkste prioriteit zou zien, zag ik nu vooral vanaf de zijlijn mijn oma chagrijnig worden. Want ze mocht de afdeling niet af, ze mocht haar krantje niet ophalen en ze mocht niet naar de receptie waar ze dagelijks kwam voor een kopje koffie en een praatje. Haar welzijn was ondergeschikt aan de gezondheid van de groep. Maar haar welzijn beïnvloed wel haar gezondheid.
Gedrag van oma
Het gedrag van oma is veranderd sinds ze in het verpleeghuis woont. Oma werd gestrest en voelde zich onveilig. In het verpleeghuis moet er aandacht zijn voor de medische- en psychosociale aspecten, zodat een veilige omgeving en huiselijke sfeer gewaarborgd is. Het veranderde gedrag van oma is één van de moeilijkste dingen die ik bij haar zie. Natuurlijk is er gedragsverandering vanwege de dementie. In het blog “Decorumverlies” leg ik uit hoe dit zich bij oma uit en hoe ik hiermee omga. Echter, oma’s gedrag wordt ook sterk beïnvloed door de dagelijkse uitdagingen in haar omgeving. Een mooi voorbeeld hiervan is te lezen in het blog “Mensenwerk”, waar ik beschrijf hoe het niet krijgen van haar medicatie van invloed is.
De vele situaties die zijn voorgevallen beschrijf in de diverse blogs, ze hebben allemaal invloed (gehad) op oma’s gedrag. Dit bespreekbaar maken is en blijft een uitdaging. Het begon al door de regels van het verpleeghuis waardoor enkel de eerste contactpersoon situaties bespreekbaar mocht maken. Maar het blijft ook een uitdaging omdat je als familie niet ‘te veel’ wilt ‘zeuren’. De eens zo stevige drie-eenheid die mijn oom, moeder en ikzelf rondom mijn oma vormden, is uit balans gebracht. Na ons bezoek aan de voor ons allereerste familieavond is het balletje gaan rollen en zijn we gehoord. Een aantal beloftes werden alsnog waargemaakt.
De toekomst
De eerste acht maanden in het verpleeghuis zijn een zoektocht geweest. Oma heeft zelf erg moeten wennen. Mijn moeder, oom en ik hebben onze draai moeten vinden in het betrokken zijn en blijven bij oma op een gezonde manier. Laten we niet vergeten dat er veel lieve zorgmedewerkers zijn die dagelijks hun hart meenemen naar het werk.
Het zijn veelal de omstandigheden, het personeelstekort en het niet goed functionerende systeem van management en communicatie geweest die het moeilijk maakten en het nog altijd moeilijk maken. Met de insteek vanuit samenwerking proberen we, samen met het zorgpersoneel, er het beste van te maken voor oma.
En ik blijf schrijven. Want er is nog zoveel meer te vertellen over leven met dementie en over het wonen in het verpleeghuis. Er zijn nog zat thema’s om te behandelen. Mochten jullie suggesties hebben voor onderwerpen? Dan lees ik deze graag terug hieronder in de reacties! Voor nu: tot volgende week zaterdag, want om 09.00u komt de volgende blog weer online.
Blog Oma vanNoes
Wat leuk dat je mijn blog gevonden hebt! Ik ben met dit blog gestart om meer bewustzijn rondom het leven met dementie te creëren. Voor mijn oma is het belangrijk om haar zelfstandigheid en regie te kunnen behouden. Sinds oma in het verpleeghuis woont lijkt dit een grotere uitdaging te zijn geworden. Voor oma zelf, maar ook voor ons als betrokken familie. In mijn blogs ga ik in op gebeurtenissen, de bijhorende emoties maar ook wet- en regelgeving. Want hoe is de dementiezorg nu eigenlijk geregeld in Nederland? En waarom doen wij met elkaar wat wij doen? Wil je meer over mij te weten komen? Op deze pagina stel ik mijzelf voor. Meer over mijn redenen om te schrijven en over mijn oma zelf vindt je hier.
Geef een reactie