Mensenwerk

Mensenwerk

Werken in de zorg is mensenwerk. De afgelopen periode is er veel verkeerd gegaan in de zorg en begeleiding rondom oma, beloftes die (nog) niet nagekomen zijn. Incidenten en problemen die zich opstapelen. Als familie sta je er dan behoorlijk machteloos bij. Ik wil dat niet, ik wil dat het goed gaat en ben bereid om mij hiervoor in te zetten. Maar hoe doe je dat? Wat is een goede manier? Hoe kom ik nu echt in contact met alle medewerkers die het nieuwe systeem rondom oma vormen? Zeker nu ik geen contactpersoon ben. Mensenwerk, dat is waar ik dit keer bij stil wil staan.

Waar mensen werken worden fouten gemaakt..

Want dat er veel mis is gegaan in de afgelopen periode, daar hebben jullie al een deel over kunnen meelezen. Iedere gebeurtenis heeft zijn eigen verhaal en uitleg. Het is mensenwerk en het zijn op zichzelf staande incidenten. Alles bij elkaar maakt het te veel en onacceptabel. Het lijkt wel of de wet van Murphy zijn intrede heeft gedaan. Dat betekent zoveel als: dat wat er verkeerd kan gaan, ook daadwerkelijk zijn weg zal vinden en verkeerd zal gaan. En er gaat veel mis rondom oma sinds ze naar het verpleeghuis is verhuist.

Citaat Edward A. Murphy

If there is any way to do wrong he’ll find it.

Beloftes over het tagsysteem

Op de dag dat oma in het verpleeghuis kwam wonen is beloofd dat oma een eigen tagsysteem op haar slaapkamerdeur zou krijgen. Dit tagsysteem werd in gedeeltes geïntegreerd door het hele verpleeghuis. Bij oma op de afdeling waren deze op de andere twee huiskamers, tussendeuren en slaapkamers inderdaad geïnstalleerd. Maar niet bij oma op de huiskamer. Op oma’s tussendeur zat nog een ouderwets sleutelslot, en wanneer deze in het slot viel kon de deur niet opengemaakt worden zonder sleutel.

Het heeft allemaal invloed op het gedrag van mijn oma. Daarom ben ik contact gaan zoeken om een oplossing hiervoor te vinden. Eerder heb ik de locatie manager en de oude teamleider van de afdeling gemaild. De reactie hierop liet lang op zich wachten door allerlei omstandigheden. Uiteindelijk kreeg ik een contactlijntje met de nieuwe teamleider van de afdeling van oma. En dat is fijn. Want ik begon het idee te krijgen dat ik gehoord werd.

Openheid

Maar ook hier loopt het niet helemaal zoals het zou moeten lopen, want ook het contact met de teamleider stopt zonder terugkoppeling. Ik blijf zoekende naar samenwerking met de zorg in het algemeen, om met elkaar iets fijns te organiseren voor oma en haar medebewoners. In een mail aan deze teamleider leg ik een situatie voor waarvan ik hoop dat hij iets kan met de bejegening en benadering. Met daarin ook het aanbod om, als ik daarin van betekenis kan zijn, te ondersteunen bij het creëren van meer bewustzijn. Eén van de belangrijke redenen waarom ook mijn blog schrijf.

Ik merk ook dat ik het lastig vind, ik wil in alle openheid allerlei situaties kunnen beschrijven. In mijn mail naar de teamleider, maar ook op dit blog. Ik probeer dit te doen aan de hand van voorbeelden waarin ik laat zien hoe deze invloed hebben op mijn oma, op haar gedrag en op haar welbevinden. Maar het raakt niet alleen haar, het raakt ook mijzelf, onze familie, medewerkers of de andere bewoners. Mensen werken met mensen, ofwel mensenwerk, en waar mensen werken worden fouten gemaakt.

Reacties

Ik krijg steeds meer (persoonlijke) reacties op mijn blog. Ook van de mensen die werken in het verpleeghuis waar mijn oma woont. Ze lezen mee en dat is fijn, want dat wilde ik graag! Hoe meer mensen mee gaan lezen, hoe meer bewustzijn ik kan creëren. Maar ik merk ook dat er veel herkend wordt. Niet alleen de situaties, maar ook de plek, de medewerkers en de bewoners. Ondanks dat ik alles anoniem beschrijf en geen namen noem behalve die van mijzelf, kunnen de verhalen uit mijn blogs herleidbaar zijn.

Laat ik voorop stellen dat ik geen één medewerker af wil vallen of zwart wil maken via mijn blog. Ik zit nu in een situatie waarin dat lastig is. Omdat ik in alle openheid met jullie wil kunnen delen. Ik heb een onaardige gedachte in mijzelf waar ik een tijd over getwijfeld heb of ik dit wel of niet zou opschrijven. Toch denk ik dat familie en betrokkenen van bewoners zich kunnen herkennen in deze gedachte en wil het daarom toch delen. Ik kom wel eens medewerkers tegen op de afdeling bij oma waarvan ik denk: ‘ga alsjeblieft wat anders doen als werk’.

Ook ik doe mensenwerk

Ik werk zelf ook in de zorg en welzijn, in de geestelijke gezondheidszorg, de ouderenzorg of hoe we dit mensenwerk ook noemen willen. Voornamelijk met ouderen. Ouderen met psychiatrische problematieken maar ook ouderen met dementie. Ik werk niet in groepsverband, maar individualistisch. Eén op één, omdat ik het fijner vind werken als ik echt de tijd en aandacht voor iemand en zijn omgeving kan hebben.

In mijn werk ben ik zelf het ‘gereedschap’. Ik heb goede reflectieve vaardigheden, gesprekstechnieken, een flinke dosis empathie en ook aangeleerde methodieken nodig. Maar ik besef mij ook: het blijft mensenwerk. En met de één klik je beter dan met ander. Sommigen kosten meer energie dan anderen. En er zijn mensen die je beter begrijpt dan andere mensen.

Wat ook mee werkt is wanneer ik een slechte dag heb. Bijvoorbeeld als ik slecht heb geslapen of niet lekker in mijn vel zit. Dan heb ik minder energie om te geven. Dan kan ik minder hebben en heeft dit invloed op de kwaliteit van mijn werk. Dit zijn allemaal dingen die ik ken en weet omdat ik zelf ook in de zorg werk.

Bejegening en mensenwerk

En toch heb ik bij sommige zorgmedewerkers op oma’s afdeling gedacht: ‘ga alsjeblieft wat anders doen’. Omdat ik de bejegening naar bewoners dan hard, respectloos, koud of zelfs als verwaarlozing zie. Dit zie ik niet alleen bij mijn oma gebeuren, ik zie het ook bij andere bewoners gebeuren. Ik zal een voorbeeld delen over mijn oma wat ik eerder ook met de teamleider heb gedeeld. Ik durf dit voorbeeld te delen omdat de situatie in vergelijkbare vormen meerdere keren is voorgekomen en het daardoor niet herleidbaar is naar een bepaalde medewerker. Zo heb ik ook voorbeelden die ik niet durf te delen, omdat ze wel herleidbaar zijn en ik nogmaals geen één medewerker hier op mijn blog af wil vallen.

Sinds ik niet meer met oma op de huiskamer kook, haal ik haar op om samen met haar bij mij thuis te koken en te eten. Hiervoor moeten we haar baxterzakje met medicatie meenemen. Oma vroeg op één van deze woensdagavonden bij de medewerker op haar huiskamer om haar zakje. Deze stuurde haar naar een andere huiskamer om het daar te vragen. Vanuit deze huiskamer werd oma weer terug gestuurd naar haar eigen huiskamer. Oma wilde gewoon haar pillen, want haar kleindochter stond te wachten. In de eigen huiskamer werd oma opnieuw teruggestuurd naar de andere huiskamer.

Dementie onvriendelijk

Oma heeft een korte termijn geheugen wat niet meer goed werkt. Dus om iemand met dementie, die al alle grip op de eigen regie kwijt raakt, van huiskamers heen en weer te sturen vind ik niet heel dementievriendelijk. Ik liep achter oma aan naar de andere huiskamer om haar te helpen met vragen. Want niemand van het personeel nam de moeite om met oma mee te lopen en haar te helpen bij het krijgen van haar medicijnen.

Er stond een uitzendkracht op de andere huiskamer. Vanaf de gang hoor ik haar tegen oma zeggen: “ik heb u toch gezegd dat ik er zo aan kom”. Er waren nu zo’n 15 minuten voorbij gegaan, en ik zag bij oma haar stress oplopen. Dat maakt mij boos van binnen, dan denk ik stik lekker met je medicijnen. Die medicijnen van 17.00u zijn twee tabletten paracetamol van 500mg. Ik heb ze thuis ook wel. De enige reden dat ik zo achter de medicatie van 17.00u aanzit, is omdat mij een vorige keer duidelijk is gemaakt dat er een medicatie incident ontstaat voor het verpleeghuis wanneer we de medicatie niet mee hebben.

‘Boos tot in mijn tenen’

Ik stap de huiskamer binnen achter oma en leg mijn hand op haar schouder om te laten voelen dat ik haar steun. Daar zie ik een onbekend gezicht achter de computer zitten met haar aandacht op haar mobiele telefoon gericht, daarnaast staat een uitzendkracht met haar aandacht in de kast waar de medicatie ligt. Ik benoem naar beiden dat oma al een kwartier aan het wachten is en dat we nu weggaan. Ik vind het gezegend met de medicijnen. Dat is het moment waarop het gezicht uit de kast komt en mij aankijkt, het moment waarop ze wel in actie komt en zegt dat ze de medicijnen zal pakken. Ze kijkt mij nog steeds aan terwijl ze vraagt hoe mevrouw heet.

Kwaad word ik. Boos tot in mijn tenen. Oma wordt genegeerd terwijl ze het meerdere keren gevraagd heeft aan meerdere personeelsleden die haar allemaal niet helpen. En als ik het vraag kan het ineens wel. Ook dit is mensenwerk, het is bepalend gedrag voor de eigenwaarde van mijn oma. Het ergste vind ik hier nog wel dat mij gevraagd wordt: “Hoe heet deze mevrouw?”

Deze mevrouw is mijn oma. En mijn oma is niet achterlijk, ze heeft dementie en kan heel goed zelf vertellen hoe ze heet, ze kan namelijk ook heel goed zelf om haar pillen vragen. Ik ontplof bijna. Dus ik zeg tegen oma, kom we gaan. Ik heb de onbekende gezichten die niet bereid waren mijn oma eerder te helpen genegeerd en haar meegenomen de situatie uit. Oma zegt nog: “en mijn pillen dan?”, “die zijn niet meer ons probleem, ik heb ze thuis ook wel, ga je gezellig met me mee?”

Leren van mensenwerk

Dit is nu zo’n situatie die ik graag bespreekbaar zou willen maken. Waarin ik wil spiegelen, feedback wil geven. Zodat we leren luisteren naar de behoeften van de mensen met dementie in die wonen in het verpleeghuis, en leren luisteren naar de behoeften van mijn oma. Het gaat niet altijd zo. Fijne momenten waren er zeker ook, bijvoorbeeld toen ik feedback kreeg van zorgmedewerkers, over het koken en wat dit op moest leveren. Maar ook een gesprek over verantwoordelijkheidsgevoel en de gesloten deur staat mij nog helder voor de geest. Ik weet dat het ook wel kan.

Mailen…

De situatie met de medicijnen is een situatie die ik gemaild heb aan de teamleider. Niet om te klagen, niet om te zeuren. Vanuit de insteek om verbinding te zoeken. Deze teamleider doet een vergelijkbare opleiding op sociaal gebied als ik zelf heb gedaan.

Goed contact?

Het is het begin van een goed contact, hoop ik. Een contact waarin wel beloftes nagekomen gaan worden. Zo wordt na mijn mails het tagsysteem op de tussendeur geplaatst. En na de familieavond word ik wel teruggebeld door de teamleider. Hij heeft goed nieuws: nog diezelfde dag is het tagsysteem ook op oma’s slaapkamerdeur geplaatst. Na het weekend wordt het systeem geactiveerd en dan kunnen er geen andere bewoners meer op oma’s eigen kamer komen. We hebben een fijn gesprek waarin we ook het issue van het wel of niet zijn van contactpersoon bespreken. Dat we als familie graag betrokken willen blijven.

Wat volgt is een uitnodiging voor een persoonlijk gesprek. Om de afstemming rondom de zorg en begeleiding van oma nogmaals te bespreken. In dit gesprek worden opnieuw mooie, fijne beloftes gedaan. Het contact vanuit het verpleeghuis gaat voortaan niet alleen naar mijn moeder, maar ook naar mijn oom en mijzelf.

Oma’s oplossing is ook mensenwerk..

Mensenwerk betekent voor mij ook dat het niet allemaal perfect zal gaan, maar met deze oplossing ben ik erg blij! Oma mag verhuizen naar de andere huiskamer waar zij veel meer aansluiting heeft met de bewoners zodra daar een plekje vrij komt. Ook gaat de teamleider met het team bespreken hoe zij de familie graag betrokken zien op de afdeling. We delen vele voorbeelden van wat er mis is gegaan en bespreken hoe het personeel een groot aandeel heeft in de manier waarop bewoners benaderd worden. Hij vraagt mij om mijn observaties te blijven delen en legt uit dat ze vanuit het management werken aan het laten afnemen van de werkdruk en het oplossen van het personeelstekort.

Het was een fijn gesprek waarin we als familie gehoord worden. Het voelt als een nieuw begin. Inmiddels is er voor oma al het een en ander opgelost waardoor haar leefsituatie verbeterd is. Nu ben ik vooral nog zoekende naar de manier waarop ik medewerkers op de afdeling feedback mag en kan geven op hun contact, bejegening en benadering met de bewoners in het algemeen. En hoe ik meer onderdeel kan en mag zijn van de zorg en begeleiding voor oma in het verpleeghuis. Die ruimte voel ik nog niet zo, de noodzaak om hierin verandering aan te brengen wel.. Mensenwerk, dat is maatwerk.

---

Blog Oma vanNoes

Wat leuk dat je mijn blog gevonden hebt! Ik ben met dit blog gestart om meer bewustzijn rondom het leven met dementie te creëren. Voor mijn oma is het belangrijk om haar zelfstandigheid en regie te kunnen behouden. Sinds oma in het verpleeghuis woont lijkt dit een grotere uitdaging te zijn geworden. Voor oma zelf, maar ook voor ons als betrokken familie. In mijn blogs ga ik in op gebeurtenissen, de bijhorende emoties maar ook wet- en regelgeving. Want hoe is de dementiezorg nu eigenlijk geregeld in Nederland? En waarom doen wij met elkaar wat wij doen? Wil je meer over mij te weten komen? Op deze pagina stel ik mijzelf voor. Meer over mijn redenen om te schrijven en over mijn oma zelf vindt je hier.